Tijdens de sessie presenteerden WUR, HAS en Van Hall Larenstein de resultaten van hun onderzoek naar de werking en effecten van lokaal geproduceerde bodemverbeteraars. De resultaten tonen aan dat deze producten, met de juiste kwaliteitsborging, veilig toepasbaar zijn en kunnen bijdragen aan de bodemkwaliteit. Er zijn geen negatieve effecten gevonden.

De belangrijkste bevindingen zijn als volgt:

• Organische stof. Hogere doseringen (vanaf ca. 40 […]

Pieter van der Valk, agrariër en oprichter van Agricycling, vertelde hoe de bodem het vertrekpunt is voor kringlooplandbouw. “De bodem is van nature een recyclingsysteem. Door dat serieus te nemen, kun je integraal werken aan klimaat, stikstof, bodemkwaliteit, hergebruik én CO₂-opslag,” aldus Pieter. Samen met zo’n 200 collega-boeren in Friesland richtte hij een coöperatie op die reststromen zoals bermgras en slootmaaisel verwerkt tot hoogwaardige […]

Tijdens de sessie ging Daan van Schijndel van Krinkels in op circulair bermbeheer in de praktijk. Krinkels beheert veel openbaar groen, zoals bermen en taluds, en ontwikkelde een maaizuigmachine die gras maait, zwerfafval scheidt en beide direct in bigbags afvoert. Zo kan bermmaaisel efficiënt als schone grondstof worden ingezet, terwijl zwerfafval correct wordt afgevoerd.

De maaizuigmachine van Krinkels maakt het mogelijk om bermmaaisel […]

Rotterdam onderzoekt in een pilot of gefermenteerde bladresten (bokashi) de stedelijke bodem kan verbeteren. Bokashi wordt jaarlijks als mulchlaag aangebracht in plantvakken door de stad, onder meer in Hoogvliet en het Vroesenpark. Uit de monitoring blijken positieve resultaten: bokashi heeft bijgedragen aan bodemverbetering, met minder onkruid en betere groei van planten.

De monitoring loopt van 2021 tot en met 2025 en is breed […]

Tijdens de sessie werd de SRL (service Readiness Level) tool toegelicht, een instrument dat de bestuurlijke en sociale voortgang van een transitie analyseert. In 2024 werd de tool gebruikt om de voortgang, ontwikkeling en opschaalmogelijkheden van het project LIFECO2SAND te beoordelen.

Deze sessie werd geleid door Dylan Koster (Rijkswaterstaat) en Shakti Lieten (LietenConnect). De SRL-tool is ontwikkeld door Rijkswaterstaat, maar ook andere […]

In deze sessie gaf de Stichting Grondstoffen Collectief Nederland (GCN) een toelichting op het circulair maken en verwaarden van groene stromen die vrijkomen uit de openbare ruimte. Voor de opslag van koolstof die daarmee gepaard gaat, kunnen certificaten worden verkregen bij de Stichting Nationale Koolstofmarkt.

Arne Eindhoven en Richard Liebrechts van GCN bespraken zowel de inzet van de groene stromen voor bodemverbetering in […]

Twee Friese gemeenten deelden hun ervaringen rondom de ‘route gebruik’. Voor hen is het logisch: er liggen opgaven rondom bodem en water, kringlopen moeten worden gesloten en grondstoffen moeten verstandig worden beheerd. De gemeenten hebben een aanbod van maaisel dat vrijkomt bij terreinbeheer, en agrariërs zijn geïnteresseerd in het gebruik van dit maaisel voor bodemverbetering. Maar hoe breng je dit samen?

De sessie […]

In 2026 loopt het huidige Programma Circulair Terreinbeheer af. Dit betekent het einde van de ‘motor’ die landelijke dagen organiseert, gesprekken voert met ministeries en mensen en communities verbindt. Ook de pilots lopen dan af. Hoe verder? Naar mening van de deelnemers van deze sessie moet het lokaal benutten van maaisel en blad voor bodemverbetering vóór die tijd gewoon formeel geregeld zijn. Uit  praktijk […]

Tijdens deze sessie werd dieper ingegaan op de nieuwe mogelijkheden die de Omgevingswet biedt voor circulair terreinbeheer. De wet legt de nadruk op duurzame ontwikkeling, bewoonbaarheid en de verbetering van het leefmilieu. Die focus creëert kansen om juridische oplossingen te vinden voor uitdagingen die eerder moeilijk oplosbaar waren.

De sessie startte met een presentatie van Lukas Baars (KokxDeVoogd). Hij ging in op de […]

In deze sessie vertelden wetenschappers over de aanpak en de tussenresultaten van het CT-kennisprogramma. Het onderzoek richt zich onder andere op de samenstelling van lokaal geproduceerde bodemverbeteraars (zoals bokashi) en de effecten op de bodem. Eén voorlopige conclusie: de hoeveelheid stikstof en fosfaat die vrijkomt uit lokale bodemverbeteraars is op korte termijn laag, net als bij groencompost. Het is daarom niet logisch om de […]