GOO Special Bodemverbetering

11-03-2020 – Op woensdag 19 februari 2020 organiseerde het Gelders Ondergrond Overleg (GOO) en de provincie Gelderland een bijeenkomst over het belang van het verhogen van organische stof in de bodem voor verschillende doeleinden zoals CO2 opslag, water vasthouden en bodemgezondheid.

Aan de bijeenkomst namen 75 geïnteresseerden deel. Aanleiding was de onduidelijke of verouderde regelgeving over producten die de bodem kunnen verbeteren en de wens om deze producten verder te kunnen opschalen.

Daarbij kwamen de volgende producten aan bod waarmee het organische stofgehalte van de bodem kan orden verhoogd:
– Bokashi door Jan Feersma Hoekstra van Agriton; agriton.nl
– Wormencompost door Arie Schoemaker van WCL Winterswijk; wclwinterswijk.nl
– Rioolslibcompost door Jan Feersma Hoeksta namens Peter Laan: faro-advies.nl
– Digestaat uit de mineralenfabriek (na vergisting mest) door Arjan Prinsen van Groot Zevert: groenemineralencentrale.nl;
www.systemicproject.eu; www.kunstmestvrijeachterhoek.nl
– Toevoegen van kleimineralen door Ruud van Uffelen namens provincie Gelderland
– Bodemleven beïnvloeden door stimuleren of toedienen mycorrhiza door Jaqueline Baar van SoilBest, soilbest.nl

Verdienmodellen nodig
Om de producten verder te kunnen opschalen zijn andere verdienmodellen nodig. In de bijeenkomst zijn 7 mogelijkheden daarvoor benoemd. De deelnemers hebben hierbij aangegeven welke mogelijkheid op korte termijn het beste haalbaar is.
Overheden kunnen dit soort ontwikkelingen via hun aanbesteding of pacht van terreinen stimuleren. Goede voorbeelden zijn de provincie Gelderland en waterschappen die bermmaaisel lokaal afzetten naar agrariërs. Daarnaast zijn er veel andere initiatiefnemers lokaal en soms individueel bezig om op een andere manier terreinbeheer en landbouw te bedrijven of deze te ondersteunen.

Het blijkt echter best lastig te zijn om zelfstandig (bv zonder subsidie) te kunnen overleven en/of te kunnen opschalen naar een goede businesscase. Het programma “Verrijkende landbouw”, dat als linking pin is geïntroduceerd, onderscheidt twee problemen bij het opschalen:
– Opschalen betekent meestal ook meer organiseren. Hoe doen we dat en op welke schaal?
– Initiatieven lopen bij het opschalen tegen systeemkenmerken aan op hoger schaalniveau (het ‘regime’, de sectorale regelgeving).

Het Programma Verrijkende Landbouw, waarin ook het kenniscollectief GOO actief is, vormt het startpunt voor een brede maatschappelijke samenwerking om te komen tot een nieuw landbouw- en landgebruikssysteem. Een systeem B dat ten opzichte van het huidige systeem (systeem A) een positief effect heeft op bodemgebruik en in verlengde daarvan op de bodemkwaliteit.

Regelgeving
Omgaan met regelgeving blijkt soms lastig te zijn. De gemeentes Apeldoorn en Berg en Dal bijvoorbeeld hebben een project met Bokashi, waarvan in regelgeving onduidelijk is of het gemaakte product kan worden uitgereden. Op de bijeenkomst is hier aandacht aan besteed. Het ministerie (zowel LNV als I&W waren aanwezig) blijkt van goede wil te zijn om de ontwikkelingen die passen in circulaire economie en kringlooplandbouw wel mogelijk te maken. Voor beide ministeries is het belang groot om het landgebruik naar de toekomst verstrekkend en structureel te veranderen en zo te zorgen voor een gezonde bodem voor het klimaat en de biodiversiteit.
Zolang de regels nog niet passend zijn lijkt experimenteerruimte een mogelijkheid te bieden. In de Achterhoek heeft ondernemer Groot Zevert hiervan met succes gebruik gemaakt om zijn producten (digestaat en kunstmestvervanger) te kunnen afzetten. Ook de regiodeals die lopen in grote delen van Gelderland kunnen worden benut om experimenteerruimte in te vullen.

Download de presentaties

Download “Aanvragen subsidie uit kennisbudget”

GOO_20200219_132543

GOO_20200219_130704

GOO_20200219_155926

GOO_20200219_145628

Programma Circulair Terreinbeheer/Biomassa Alliantie
Vanuit Circulair Terreinbeheer/Biomassa Alliantie is er periodiek overleg met de ministeries om uiteindelijk te komen tot een aanpassing van het beleid en de wet- en regelgeving. Als onderdeel hiervan ligt er binnenkort een plan dat aangeeft hoe we tot die tijd kunnen omgaan met initiatieven om de bovengenoemde producten te kunnen gaan toepassen ten gunste van de bodem. Het is hierbij mogelijk dat er nog enige onderzoeken moeten plaatsvinden om de laatste eventuele risico’s van toepassing van de producten te beoordelen, waarvoor budget nodig zal zijn. Er wordt echter zoveel mogelijk geput uit bestaand onderzoek, ook uit het buitenland.

Monitoring
Een gemene deler voor de toepassing van verschillende soorten bodemverbeteraars is dat monitoring een belangrijk vereiste is om de werking en kwaliteit beter te onderbouwen. Vanuit de verschillende initiatieven zijn er diverse interessante onderzoeksresultaten gemeld. Zo blijkt uit meerjarige onderzoek van Agriton dat Bokashi een substantiële verbetering van het organisch stofgehalte ten opzichte van toepassing van compost oplevert. Bij digestaat/kunstmestvervanger is de besparing in CO₂-uitstoot enorm ten opzichte van de traditionele productie van kunstmest. Bij het toevoegen van kleimineralen aan zand stijgt het organische stofgehalte en daarmee het watervasthoudend vermogen en de gewasopbrengst sneller en is er ook minder uitspoeling van nutriënten.

Meer aandacht voor bodemverbetering nodig
Om de initiatieven een stap verder te kunnen helpen, valt vaak de term ‘lobby’. Een van de middelen hiertoe is het ‘standpunt bodemverbetering’ van Circulair Terreinbeheer, wat kan helpen om het belang en de waarde van de bodem meer onder de aandacht te krijgen. Een groot deel van de deelnemers geeft aan het standpunt te onderschrijven, al moesten sommige deelnemers eerst meer uitleg hierover krijgen. Kortom: communicatie en lobby zijn belangrijke hulpmiddelen om verder gezamenlijk het verhaal te vertellen en stappen te kunnen zetten.

Circulaire regelgeving
Over circulaire regelgeving over bodemverbetering wordt al nagedacht. Een voorbeeld is het idee om de waarde van het toevoegen van klei of sediment op andere manieren te gaan wegen dan alleen chemisch. Nu kan dat niet, maar het afwegen van alle toegevoegde waarden past wel in de gedachte van de omgevingswet. Op grond van alleen de chemische toets is nu veel grond namelijk afval, dat laagwaardig wordt verwerkt. Daarmee worden ook de andere waarden zoals sterkere koolstofvastlegging op zandgronden weggegooid terwijl deze juist bij kunnen dragen aan de klimaatdoelstellingen en andere doelstellingen op het gebied van de circulaire economie.

Aan de andere kant uitten sommige deelnemers de zorg, of we niet teveel nieuwe regels erbij gaan krijgen die innovaties juist weer afremmen. Er zit bijvoorbeeld in de pijplijn dat er in de toekomst maar 1 soort mycorrhiza en 3 soorten bacteriën mogen worden toegevoegd aan bodem. Dat is veel te weinig, nu we weten dat bodemleven een grote rol speelt om de bodemfuncties te optimaliseren.

De presentaties van de 6 producten zijn in de kolom hiernaast te downloaden. Zijn er nog vragen? Stuur dan een bericht naar GOO@gelderland.nl

redactie2020-03-11T21:55:22+02:00

Privacy Statement

Per 25 mei 2018 vervalt de Wet Bescherming Persoonsgegevens en treedt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) in werking.

Welke gegevens?

Welke persoonsgegevens beheren wij van derden en waar?

Deelnemers Circulair Terreinbeheer: naam, adres, contactgegevens, betrokken pilots
- In ons CRM: naam, adres en contactgegevens
- E-mailaccount: naam & mailadres
Belangstellenden: naam, contactgegevens, interesses
- In ons CRM: naam en contactgegevens
- E-mailaccount: naam & mailadres

Uitvoering wettelijke plichten

Wat houden de wettelijke verplichtingen in en hoe voeren we ze uit?

Recht op inzage

Vraagt iemand om inzage, dan zal Circulair Terreinbeheer diegene op een duidelijke en begrijpelijke manier laten weten:

of de organisatie zijn persoonsgegevens gebruikt, en zo ja:
om welke gegevens het gaat;
wat het doel is van het gebruik;
aan wie de organisatie de gegevens eventueel heeft verstrekt;
wat de herkomst is van de gegevens, als deze bekend is.

Recht op correctie

Iemand kan om correctie vragen als zijn persoonsgegevens:

feitelijk onjuist zijn;
onvolledig zijn of niet ter zake doen voor het doel waarvoor ze zijn verzameld;
op een andere manier in strijd met een wet worden gebruikt.

Het correctierecht is niet bedoeld voor het corrigeren van professionele indrukken, meningen en conclusies waarmee iemand het niet eens is, voor zover deze ter zake doen. Wel mag diegene van Circulair Terreinbeheer verwachten dat deze in ieder geval zijn schriftelijke mening toevoegt aan het dossier. Dat kan vooral een oplossing bieden bij situaties waarbij het om niet objectief vast te stellen feiten gaat.

Recht van bezwaar

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) geeft mensen het recht om bezwaar te maken tegen het verwerken van hun persoonsgegevens. In de AVG staat dit recht beschreven als ‘recht van bezwaar’. Maakt iemand bezwaar tegen het verwerken van zijn persoonsgegevens? Dan stopt Circulair Terreinbeheer met deze gegevens te verwerken.

Hierop geldt een uitzondering als Circulair Terreinbeheer dwingende gerechtvaardigde gronden voor de verwerking heeft die zwaarder wegen dan de belangen, rechten en vrijheden van de betrokkene. Of die te maken hebben met een rechtsvordering. Let op: zo lang nog niet duidelijk is of deze gronden zwaarder wegen, mag Circulair Terreinbeheer de betreffende gegevens niet verwerken. Circulair Terreinbeheer stelt dan een beperking van de verwerking in.

Circulair Terreinbeheer gebruikt namen en emailadressen voor de verzending van nieuwsbrieven en aankondigingen van activiteiten. De betrokkenen hebben altijd het recht om hiertegen bezwaar te maken. Maakt iemand bezwaar tegen het verwerken van zijn persoonsgegevens voor dit doel, dan zal Circulair Terreinbeheer hier mee stoppen.

Informeren over recht van bezwaar

Circulair Terreinbeheer moet betrokkenen informeren over het recht op bezwaar. Dit doet Circulair Terreinbeheer via informatie op de website en op het moment van het eerste contact met de betrokkene.

Recht op vergetelheid

In de AVG is het zogeheten recht op vergetelheid opgenomen. Dit recht houdt in dat een organisatie in een aantal gevallen iemands persoonsgegevens moet wissen als diegene daarom vraagt.

Het recht op vergetelheid lijkt op het huidige recht op correctie en verwijdering, maar is breder. Het recht is niet beperkt tot het verwijderen van objectief onjuiste gegevens, onvolledige gegevens of gegevens die niet ter zake doen. Dit recht houdt in dat organisaties in een aantal gevallen persoonsgegevens moeten wissen als een betrokkene (diegene van wie de organisatie gegevens verwerkt) erom vraagt.

Het recht op vergetelheid geldt niet altijd. Alleen in de volgende situaties is het recht op vergetelheid van toepassing:

Niet meer nodig
De organisatie heeft de persoonsgegevens niet meer nodig voor de doeleinden waarvoor de organisatie ze heeft verzameld of waarvoor de organisatie ze verwerkt.
Intrekken toestemming
De betrokkene heeft eerder (uitdrukkelijke) toestemming gegeven aan de organisatie voor het gebruik van zijn gegevens, maar trekt die toestemming nu in.
Bezwaar
De betrokkene maakt bezwaar tegen de verwerking. Er geldt op grond van artikel 21 van de AVG een absoluut recht van bezwaar tegen direct marketing. En een relatief recht van bezwaar als de rechten van de betrokkene zwaarder wegen dan het belang van de organisatie om de persoonsgegevens te verwerken.
Onrechtmatige verwerking
De organisatie verwerkt de persoonsgegevens onrechtmatig. Bijvoorbeeld omdat er geen wettelijke grondslag is voor de verwerking.
In geval er een wettelijk bepaalde bewaartermijn is
De organisatie is wettelijk verplicht om de gegevens na bepaalde tijd te wissen.
Kinderen
De betrokkene is jonger dan 16 jaar en de persoonsgegevens zijn verzameld via een app of website (‘dienst van de informatiemaatschappij’).

Circulair Terreinbeheer zal het bovenstaande uitvoeren op het moment dat dit speelt.

Recht op dataportabiliteit

In de AVG (artikel 20) heet dit het ‘recht om gegevens over te dragen’. Het houdt in dat mensen het recht hebben om de persoonsgegevens te ontvangen die een organisatie van hen heeft. Zo kunnen zij hun gegevens bijvoorbeeld makkelijk doorgeven aan een andere leverancier van dezelfde soort dienst. Ook kunnen mensen vragen om gegevens rechtstreeks over te dragen aan een andere organisatie.

Om welke gegevens gaat het? Ten eerste gaat het alleen om digitale gegevens. Papieren dossiers vallen er dus niet onder. Ten tweede gaat het om persoonsgegevens die een organisatie óf met toestemming van de betrokkene verwerkt óf om een overeenkomst met de betrokkene uit te voeren.

Circulair Terreinbeheer zal de persoonlijke data overdragen indien iemand daarom vraagt.

Cookies, of vergelijkbare technieken, die wij gebruiken

Je kunt je afmelden voor cookies in de instellingen in de cookiemelding van deze website of door je internetbrowser zo in te stellen dat deze geen cookies meer opslaat. Daarnaast kun je ook alle informatie die eerder is opgeslagen via de instellingen van je browser verwijderen.

Zie voor een toelichting: https://veiliginternetten.nl/themes/situatie/cookies-wat-zijn-het-en-wat-doe-ik-ermee/

Heb je vragen over het privacybeleid van Circulair Terreinbeheer? Mail naar info@circulairterreinbeheer.nl.